Wegańska kuchnia stała się niezwykle popularna, przyciągając zarówno zwolenników zdrowego stylu życia, jak i troskliwych obrońców praw zwierząt. Produkty wegańskie są doskonałą alternatywą dla tradycyjnych składników pochodzenia zwierzęcego, a przy tym są etyczne i przyjazne dla środowiska. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu, czym charakteryzują się produkty wegańskie i dlaczego warto włączyć je do swojej kuchni.
Definicja produktów wegańskich
Produkty wegańskie to takie, które w swoim składzie nie zawierają żadnych składników pochodzenia zwierzęcego. Nie będzie w nich ani kawałka mięsa – czy to wołowiny, cielęciny, baraniny, dziczyzny, czy podrobów, takich jak wątróbka czy szynka. Również ryby i owoce morza są całkowicie wykluczone z produktów wegańskich. Tak samo nie ma tam miejsca na żaden rodzaj nabiału – żadnego mleka, śmietany, masła, sera czy jogurtu. Wegańskie listy zakupów nie obejmują też jajek kurzych, kaczych czy innych. Niewłączany jest również miód produkowany przez pszczoły. Dlaczego? Ponieważ cała wegańska dieta oparta jest wyłącznie na roślinach. Sięgasz więc po warzywa, owoce, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe i zboża. Dzięki temu możesz spróbować całej palety smaków i tekstur bez konieczności korzystania z produktów pochodzenia zwierzęcego.
Zalety produktów wegańskich
Korzyści zdrowotne
Wprowadzenie do swojej diety jak najwięcej produktów wegańskich, bazujących na roślinach, może przynieść naprawdę sporo dobrego dla twojego zdrowia. Warzywa i owoce są przepakowane składnikami odżywczymi – zawierają duże ilości błonnika, witamin oraz minerałów, które wzmacniają twój układ odpornościowy i wspierają prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Ponadto rośliny strączkowe i zboża dostarczają białka roślinnego, które dobrze wpływa na twoją sylwetkę i metabolizm. Dieta wegańska może także obniżyć poziom cholesterolu we krwi i ciśnienia, co zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia. Regularne sięganie po produkty pochodzenia roślinnego pomoże również w utracie wagi i obniżeniu ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2 oraz niektórych nowotworów – raka jelita grubego, piersi czy prostaty. Warto zatem rozważyć włączenie takich składników do codziennego jadłospisu!
Ochrona środowiska
Wybranie produktów wegańskich w sklepie nie tylko może wpłynąć pozytywnie na twoje zdrowie, ale również przyczynia się do zminimalizowania negatywnego wpływu człowieka na planetę. Produkcja mięsa generuje ogromne ilości gazów cieplarnianych, zużywa znaczne ilości wody pitnej oraz przyczynia się do degradacji gleby i wylesiania. Różne badania pokazują, że dieta roślinna pozwala zredukować emisję CO2 o około 50–75% w porównaniu do diety mięsnej. Wiąże się to z faktem, że rośliny potrzebują mniejszej ilości zasobów do wyprodukowania jednej jednostki kalorii. Wykorzystanie ziemi jest nawet 10 razy mniejsze, a wody 20 razy mniejsze, w przypadku produkcji roślinnej. Dlatego wybierając produkty wegańskie, eliminujemy ogromne zużycie energetyczne, wody i ziemi potrzebne do produkcji zwierzęcej. Taka zmiana w diecie ma naprawdę duże znaczenie dla zmniejszenia presji człowieka na środowisko naturalne.
Jak rozpoznać produkty wegańskie?
Certyfikacje i oznaczenia
Podczas zakupów warto zwracać szczególną uwagę na obecność certyfikatów i oznaczeń potwierdzających, że dany produkt rzeczywiście jest wegański i nie zawiera żadnych składników pochodzenia zwierzęcego. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych takich certyfikatów jest znak towarowy Vegan Society – otrzymują go wyłącznie produkty, w skład których nie wchodzą żadne substancje zwierzęce. Widząc go, jesteś pewien, że dany produkt możesz bezpiecznie spożyć na diecie wegańskiej. Innym korzystnym oznaczeniem są etykiety z napisem “100% roślinne”, które również pokazują, że dane jedzenie jest całkowicie pochodzenia roślinnego. Jeszcze inną wskazówką może być stwierdzenie “wegański” lub “bez składników pochodzenia zwierzęcego” na opakowaniu. Im wyraźniejsze takie certyfikaty lub etykiety, tym mniejsze ryzyko, że dany produkt zawiera niespodziewane substancje pochodzenia zwierzęcego.
Analiza składu produktu
W przypadku braku jasnych oznaczeń i certyfikatów potwierdzających, że dany produkt jest faktycznie wegański, warto dokładnie przejrzeć jego listę składników podaną na opakowaniu. Niektóre składniki pochodzenia zwierzęcego – jak mleko, jaja czy miód – mogą być ukryte pod nazwami, takimi jak np. “laktoza”, “białka jaja” lub “nektar kwiatowy”. Dlatego przed zakupem warto sprawdzić listę substancji, które mogą sugerować, że produkt zawiera dodatki pochodzenia zwierzęcego. Przeanalizuj skład pod kątem występowania takich nazw jak: kazeina, laktalbumina, żółtko, kazeogeniczny enzym mleczny, prolamina, kazeomorfiny, kościelny cholesterol, nabiał, proteinogenny enzym mleczny, albumina, rybonukleotydy i inne. Jeśli którakolwiek z tych nazw widnieje w liście składników, znaczy to, że produkt nie jest w pełni wegański. Lepiej odłóż go i wybierz jedzenie oznaczone certyfikatami Vegan czy informacją “100% roślinne”.
Jakie są popularne produkty wegańskie?
Alternatywy dla mięsa i nabiału
Wegańska kuchnia oferuje naprawdę dużo dobrych alternatyw dla tradycyjnych produktów mięsnych i nabiałowych. Na półkach sklepowych znajdziemy całą gamę wegańskich zamienników, które mogą z powodzeniem zastąpić ulubione dania mięsne. Są to roślinne burgery, bezfarszowe kotlety, kiełbaski, nuggetsy i inne dodatki – wszystko to dzięki połączeniu różnych ziaren, roślin strączkowych i przypraw. Możemy również sięgnąć po ‘świńską kotletę’ czy ‘szynkę’ bazującą na orzechach i zbożach. Istnieją też alternatywy dla nabiału, jak sery na bazie soi, tofu, migdałów czy grochu. Przyzwyczajone smaki i tekstury możemy uzyskać również przez ‘jogurty’ sojowe czy kokosowe. Dzięki temu wegańskie menu może zapewnić tyleż przyjemności, co tradycyjne dania mięsne i nabiałowe, bez konieczności szkodzenia zwierzętom i środowisku.
Wegańskie produkty spożywcze
W sklepach możemy znaleźć naprawdę szeroki wybór produktów spożywczych oznaczonych jako wegańskie. Przede wszystkim są to różne rodzaje zamienników mleka i nabiału – mleka sojowe, migdałowe, ryżowe czy owsiane w wielu smakach, a także jogurty roślinne, masła roślinne na bazie orzechów i tofu oraz różnego rodzaju sery wegańskie. Ponadto nie brakuje tam przekąsek i pralinek np. na bazie orzechów. Popularne są także bardzo różnorodne ciasta, ciasteczka i inne wypieki, które powstają bez udziału jajek i mleka. Dla osób poszukujących szybkich i prostych rozwiązań istnieje także wiele dań gotowych – od klasyków typu kluski czy makarony, po nowoczesne dania typu curry i tiramisu. Dzięki tej różnorodności produktów wegańskich możemy swobodnie eksperymentować w kuchni, tworząc smaczne i zdrowe alternatywy dla tradycyjnych produktów mięsnych i nabiałowych.
Kosmetyki i produkty higieniczne
Nie tylko jedzenie może być wegańskie – coraz częściej spotykamy się również z alternatywami dla produktów kosmetycznych i higienicznych bez składników pochodzenia zwierzęcego. Na półkach sklepowych znajdziemy wiele produktów, które zostały opracowane z myślą o osobach o wegańskim stylu życia. Są to przede wszystkim szampony i odżywki do włosów, mydła, balsamy do ciała czy pasty i płyny do płukania ust wyprodukowane bez lanoliny pozyskiwanej z wełny owiec. Istnieją również wegańskie wersje innych produktów, takich jak odżywka do skóry twarzy bez keratyny zwierzęcej, linijka kosmetyków do makijażu bez substancji pochodzenia zwierzęcego czy nawet mydła stosowane jako zamiennik szminki do ust. Wybierając takie produkty kosmetyczne i higieniczne, wspieramy przyjazną zwierzętom produkcję oraz unikamy kontaktu ze składnikami pochodzenia zwierzęcego.
